روش های بیولوژیکی تصفیه فاضلاب صنعتی
به آن دسته از روش هایی که در آنها از فرآیندهای بیولوژیکی برای حذف آلاینده ها در سیستم های تصفیه استفاده می شود، روش های بیولوژیکی می گویند. در این روشها میکرو ارگانیسم ها (بویژه باکتریها) نقش اصلی را در فرآیند تصفیه برعهده دارند چراکه آنها با استفاده از مکانیزم های درونی خود مواد آلی موجود در فاضلاب را جذب کرده و از آن برای تولید سلول جدید و کسب انرژی استفاده می کنند.
از آنجا که سهم عمده ای از آلاینده های فاضلاب ها را مواد آلی تشکیل می دهند، استفاده از روشهای بیولوژیکی امروزه بطور گسترده ای برای تصفیة فاضلابها متداول شده است. روشهای بیولوژیکی قادرند با هزینه ای پایین، طیف گسترده ای از آلاینده ها را مورد تصفیه قرار دهند.
روش های بیولوژیکی را به دودسته کلی هوازی و بی هوازی تقسیم بندی می نمایند.
روش بیولوژیکی هوازی تصفیه فاضلاب صنعتی
برخی از فرآیندهای بیولوژیکی در حضور اکسیژن محلول صورت می پذیرد که به آنها فرآیندهای هوازی و به روش هایی که از فرآیندهای هوازی در آنها استفاده می شود، روش های بیولوژیکی هوازی گفته می شود. روش لجن فعال، لجن فعال به هوادهی گسترده، MBR، SBR و RBC نمونه هایی از روش های بیولوژیکی هوازی می باشند.
روش بستر لجن بی هوازی با جریان روبه بالا
این روش جزء مهمترین روشهای بیولوژیکی و بی هوازی تصفیه فاضلاب است. در این روش راکتور مورد استفاده یک نوع راکتور با جریان رو به بالا است که در آن بستری از دانه هایی که به شکل بیولوژیکی تشکیل یافته اند، نقش پرکننده را دارند. هنگامی که فاضلاب به شکل یکنواخت از کف مخزن وارد می شود، مایع از میان ناحیه هضم، که ناحیه جداسازی جامد و مایع است، عبور می کند.
جامداتی که در ناحیه ته نشینی جداشده اند به ناحیه بستر فعال بازگردانده می شوند درحالیکه مایع به شکل پساب از سرریز خارج می گردد. موادآلی توسط توده زیستی تثبیت می شود و گاز حاصل از تثبیت مواد زاید در محفظه گاز جمع آوری می گردد.
نکات قابل توجه
1- راندمان این روش 85-75 % می باشد. بنابراین استفاده ازآن در بارهای آلودگی بالا اقتصادی است. چراکه با استفاده از آن می توان بار وارده به واحدهای بعدی مانند واحدهای هوازی را تاحد زیادی و با هزینه ای بسیارکم، کاهش داد.
2- لجن تولیدی این روش بسیار کمتر از روشهای هوازی است.
3- به سبب بی هوازی بودن سیستم و عدم نیاز به هوادهی، انرژی مصرفی در این سیستم بسیار کم است.
4- راندمان این روش به دمای محیط راکتور بستگی زیادی دارد.
UABR
این فرایند به صورت رشد چسبیده یا رشد معلق دسته بندی می شود. یکی ازانواع سیستم هایی که در آنها از مدیا یا بستر به عنوان پایه ای برای استقرار یا رشد میکرواورگانیسم استفاده می شود راکتور بافل دار بی هوازی است. در این راکتور فاضلاب پس از گذشتن از بافل ها به علت انجام واکنش های بیولوژیکی بی هوازی دارای بار آلودگی کمتری می شود.
از مزایای این فرایند عبارتند از:
1- بالا بودن زمان ماند جامدات
2- تولید لجن کمتر
3- ایجاد بخش ته نشین سازی برای جامدات
تلفیقی بی هوازی - هوازی
فاضلاب صنایع ( منظور صنایعی است که در فرایند های آنها مواد شیمیایی و سمی وجود دارد و یا به هر نحوی این مواد وارد فاضلاب شوند) را اغلب به دلیل داشتن مواد شیمیایی و سمی نمی توان به تنهایی با کمک روش های هوازی ( لجن فعال و غیره) تصفیه نمود. از این رو استفاده از روش بی هوازی به تنهایی نیز نمی تواند کیفیت بالایی از تصفیه را به ما ارائه دهد و به اصطلاح تصفیه ناقص انجام می دهد. اما با تلفیق سیستم های بی هوازی و هوازی می توان این فاضلاب ها را به خوبی تصفیه نمود.
دلیل تلفیق این دو روش آن است که باکتری های بی هوازی در برابر مواد سمی و شیمیایی ( البته مقدار مواد سمی و شیمیایی دارای حد مجاز باید باشد) مقاومت بالاتری نسبت به باکتری های هوازی داشته و می توانند مواد شیمیایی و سمی را تجزیه کنند. در حالی که باکتری های هوازی در صورت وجود مواد سمی و شیمیایی دچار شوک شده و چنانچه مقدار آنها زیاد باشد و مدت زیادی در معرض آنها قرار گیرند از بین خواهند رفت. پس از اینکه مواد شیمیایی و سمی فاضلاب توسط باکتری های بی هوازی کاهش یافت و یا حذف گردید به سیستم های هوازی رفته و تصفیه بیولوژیکی کاملی روی آن انجام گرفته و آماده دفع به محیط زیست می شود.
منبع : شاران صنعت