آب سخت و مشکلات ناشی از آن یکی از چالش‌های جدی در بسیاری از خانه‌ها و صنایع است. در حالی که آب سخت حاوی مواد معدنی مفیدی مانند کلسیم و منیزیم است، اما می‌تواند به لوله‌کشی، وسایل خانگی و کیفیت آب آسیب‌های جدی وارد کند. نصب یک نرم‌کننده آب می‌تواند به کاهش این مشکلات کمک کند، اما ممکن است شما مطمئن نباشید که آیا نرم‌کننده شما به درستی کار می‌کند یا خیر. در این مقاله، به بررسی چگونگی تشخیص آب سخت و راهکارهای مؤثر برای مدیریت آن خواهیم پرداخت.
آب سخت چیست و چگونه به این حالت درمی‌آید؟
آب سخت حاوی مواد معدنی سختی مانند کلسیم و منیزیم است. این وضعیت به دلیل تماس با لایه‌های سنگی زیرزمینی حاوی کلسیم و منیزیم ایجاد می‌شود. درصد بالایی از ایالات متحده بر روی زمین‌هایی قرار دارد که حاوی مقادیر قابل توجهی از این مواد معدنی سخت هستند.
برای پاسخ به این سوال که آب سخت با خانه شما چه می کند به مقالات لینک شده مراجعه کنید تا در رابطه با آن و مشکلات آب سخت بیش تر آشنا شوید.
آیا مواد معدنی برای شما خوب هستند؟
بله، مواد معدنی مانند کلسیم و منیزیم برای شما مفید هستند، اما برای لوله‌کشی شما ویرانگرند. علاوه بر این، حتی اگر روزانه یک وان آب بنوشید، تنها مقدار کمی از مواد معدنی مورد نیاز بدن خود را دریافت خواهید کرد. آب منبع قابل توجهی از مواد معدنی نیست. شما مواد معدنی خود را از غذایی که می‌خورید و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید به دست می‌آورید. این چیزی است که بسیاری از مردم به آن توجه نمی‌کنند.
در حالی که کلسیم و منیزیم برای بدن انسان مفید هستند، اما معمولاً برای چیزهایی مانند لوله‌ها، آبگرمکن‌ها، ماشین‌های ظرفشویی، ماشین‌های لباسشویی، زهکشی‌ها، شیرآلات، دیوارهای دوش، درهای دوش، لباس‌ها، قاشق و چنگال و لیوان‌ها ویرانگرند. وقتی آب سخت گرم می‌شود، تغییرات شیمیایی رخ می‌دهد که می‌تواند به آسیب لوله‌کشی منجر شود. در اینجا توضیحی دقیق درباره آنچه اتفاق می‌افتد و اینکه چگونه باعث آسیب می‌شود آورده شده است.
1. تشکیل رسوب
- رسوب مواد معدنی: وقتی آب سخت گرم می‌شود، حلالیت کلسیم و منیزیم کاهش می‌یابد. در نتیجه، این مواد معدنی از آب رسوب کرده و رسوبات جامدی تشکیل می‌دهند.
- تجمع رسوب: این مواد معدنی رسوب کرده به صورت یک ماده سخت و پوسته‌ای معروف به رسوب (کربنات کلسیم یا رسوب آهکی) بر روی سطوحی مانند داخل لوله‌ها، آبگرمکن‌ها و وسایل تجمع می‌یابند.
2. تأثیرات بر لوله‌کشی
- کاهش جریان آب: تجمع رسوب در داخل لوله‌ها می‌تواند قطر آنها را تنگ کند و جریان و فشار آب را کاهش دهد. این موضوع می‌تواند به کاهش کارایی سیستم‌های لوله‌کشی و وسایل منجر شود.
- افزایش سایش و پارگی: طبیعت زبر و ساینده رسوب می‌تواند باعث افزایش سایش بر روی شیرها، واشرها و سایر اجزاء شود که منجر به نشتی و خرابی زودرس خواهد شد.
- مسدود شدن: در موارد شدید، رسوب می‌تواند به طور کامل لوله‌ها را مسدود کند که نیاز به تعمیرات یا تعویض پرهزینه دارد.
3. کارایی آبگرمکن
- عایق شدن عناصر گرمایشی: رسوبات بر روی عناصر گرمایشی در آبگرمکن‌ها به عنوان یک لایه عایق عمل کرده و انتقال حرارت به آب را دشوارتر می‌کند. این موضوع کارایی آبگرمکن را کاهش داده و مصرف انرژی را افزایش می‌دهد.
- گرم شدن بیش از حد و آسیب: وقتی که آبگرمکن سخت‌تر کار می‌کند تا دمای مطلوب را بدست آورد، ممکن است بیش از حد گرم شود که منجر به آسیب یا خرابی عناصر گرمایشی و خود آبگرمکن گردد.
4. افزایش هزینه‌های نگهداری
- تعمیرات مکرر: سیستم‌های لوله‌کشی تحت تأثیر تجمع رسوب نیاز به نگهداری و تعمیرات مکرر دارند. این شامل روش‌های رسوب‌زدایی، تعویض قطعات خورده یا آسیب‌دیده و گاهی حتی تعویض کل بخش‌های لوله‌کشی است.
- کاهش عمر مفید: عمر کلی سیستم‌های لوله‌کشی و وسایل استفاده‌کننده از آب معمولاً به دلیل اثرات تجمعی آسیب ناشی از آب سخت کاهش می‌یابد.
5. خوردگی
- خوردگی گالوانیک: در برخی موارد، وجود رسوب می‌تواند منجر به خوردگی گالوانیک شود، جایی که فلزات مختلف در تماس با یکدیگر (مانند لوله‌های مسی با اتصالات فولادی) سریع‌تر خورده می‌شوند.
- خوردگی شیمیایی: مواد معدنی موجود در آب سخت همچنین می‌توانند به خوردگی شیمیایی کمک کنند، به ویژه اگر آب دارای محتوای کلرید بالا باشد.
استراتژی‌های کاهش مشکل
نصب یک نرم‌کننده آب می‌تواند یون‌های کلسیم و منیزیم را از آب حذف کند و احتمال تشکیل رسوب را کاهش دهد. حتما این نکته را در نظر داشته باشید که از دستگاه نرم‌کننده آب دست دوم استفاده نکنید. همچنین ممکن است نرم‌کننده آبی داشته باشید اما مطمئن نباشید که آیا درست کار می‌کند یا خیر. احتمالاً فکر می‌کنید نرم‌کننده شما درست کار نمی‌کند زیرا نشانه‌هایی از آسیب در لوله‌کشی خود مشاهده کرده‌اید. ممکن است لکه‌هایی بر روی اقلامی که از ماشین ظرفشویی خارج شده‌اند وجود داشته باشد و شاید بعد از دوش گرفتن احساس نرمی نکنید. چه باید کرد؟ اول بیایید ببینیم سطح سختی آبی که در خانه دارید چقدر است. شما می‌توانید این موضوع را با استفاده از کیت تست سختی آب بررسی کنید. کیت‌های تستی وجود دارند که از روش‌های تیتراسیون با استفاده از سه ماده شیمیایی بهره می‌برند.
سطوح سختی آب
آب نرم طبق استانداردهای ملی آمریکا NSF/ANSI 44 و NSF/ANSI 330 به عنوان آبی تعریف می‌شود که حاوی کمتر از 1 دانه سختی در هر گالن (یا کمتر از 17.1 mg/L سختی) باشد. بنابراین اگر متوجه شدید که آب شما بالاتر از 1 GPG سختی دارد، چه باید کرد؟ مطمئن شوید که سطح سختی آبی که بدون درمان دارید را قبل از هر چیز بدانید. فرض کنید که آب شما 12 GPG سختی دارد. اگر از واحد mg/l (میلی‌گرم در لیتر) استفاده کنید، برابر با 206 mg/l خواهد بود. فرمول تبدیل GPM به mg/l ضرب کردن GPG در 17.1 است.
یک نرم‌کننده آب با رزین تبادل کاتیونی کار می‌کند. این رزین تمایل طبیعی برای کلسیم و منیزیم دارد و فرآیند نرم کردن یک یون سدیم (یا پتاسیم) را با یک یون کلسیم یا منیزیم مبادله می‌کند. در حالی که رزین‌های تبادل کاتیونی ظرفیت‌های کمی متفاوت دارند، یک فوت مکعب رزین تبادل کاتیونی معمولاً ظرفیت کل دانه‌ای بین 32,000 تا 35,000 دارد. با این حال، پس از چندین بار احیا، ظرفیت رزین تبادل کاتیونی عملاً 30,000 دانه خواهد بود. اما به یاد داشته باشید این میزان با 15 پوند نمک برای هر فوت مکعب است. شما در آن سطح نمک زیادی مصرف خواهید کرد بنابراین بیشتر مردم تصمیم می‌گیرند بین 3 تا 10 پوند نمک برای هر فوت مکعب استفاده کنند تا کارایی بیشتری داشته باشند.
به عنوان مثال، یک نرم‌کننده آب یک فوت مکعب ظرفیت‌های زیر را ارائه خواهد داد:
- 30,000 دانه با 15 پوند نمک.
- 24,000 دانه با 6 پوند نمک.
- 15,000 دانه با 3 پوند نمک.
هر کاربرد متفاوت است، اما همانطور که مشاهده می‌کنید، شما می‌توانید با 15 پوند نمک یا با دو بار احیا با 6 پوند نمک ظرفیت 30,000 دانه‌ای دریافت کنید. البته ممکن است کمی بیشتر آب هدر دهید اما صرفه‌جویی در نمک قابل توجه است. علاوه بر این، آب در سطح احیا سه پوند احساس “لغزنده” کمتری خواهد داشت نسبت به سطح احیا پانزده پوند.
حالا مشکل دیگری پیش آمده؛ نرم‌کننده روی سطح سه پوند تنظیم شده و شما برای چند روز نمک تمام کرده‌اید. حالا چه؟ اگر شما نمک را به مخزن شور اضافه کنید و فکر کنید که آب خوب خواهد بود، اشتباه کرده‌اید! مگر اینکه اولین بار آن را با 15 پوند نمک احیا کنید، هرگز به شارژ کامل بازنخواهد گشت و شما قسم خواهید خورد که نرم‌کننده شما درست کار نمی‌کند. شما باید 3 یا 4 گالن آب گرم (آب گرم سریع‌تر نمک را حل می‌کند) به مخزن شور اضافه کنید و سپس آن را احیا کنید.
هر گالن آب حدوداً 3 پوند نمک حل می‌کند؛ بنابراین باید مقدار کافی آب اضافه کنید تا آن احیا اولیه با 15 پوند برای هر فوت مکعب انجام شود… و دیگر اجازه ندهید نرم‌کننده دوباره بدون نمک بماند! با گذشت زمان ممکن است نشتی کوچک یا چکه‌ای داشته باشید که متر نرم‌کننده قادر به تشخیص آن نیست؛ این موضوع ممکن است باعث ایجاد آب سخت متناوب شود. گاهی اوقات دادن یک احیا اضافی به نرم‌کننده مشکل را حل کرده و آن را در شرایط عملیاتی عالی نگه‌می‌دارد. علاوه بر این، توصیه می‌کنم هر چند ماه یک بار از یک بطری تمیزکننده نرم‌کننده آب توس استفاده کنید. محتویات بطری را به چاه شور (brine well) که در مخزن شور قرار دارد بریزید و آن را احیا کنید. توصیه من این است که حداقل سالی چهار بار برای آب شهری و ماهی یک بار برای آب چاه انجام دهید. این کار فقط کمک می‌کند تا همه چیز در شرایط عملیاتی عالی باقی بماند و عمر رزین افزایش یابد. یادتان باشد اگر آبتان چندان مناسب نیست، ممکن است نرم‌کننده فقط نیاز به یک احیا دیگر داشته باشد؛ شاید همینقدر ساده باشد!
نتیجه گیری
با توجه به اهمیت داشتن آب نرم و تأثیرات منفی آب سخت بر روی سیستم‌های لوله‌کشی و وسایل خانگی، استفاده از نرم‌کننده‌های آب و بررسی منظم عملکرد آنها ضروری است. شرکت پالایه سازان فرآیند توس با ارائه انواع فیلترها و دستگاه‌های تصفیه آب، می‌تواند به شما در حفظ کیفیت آب کمک کند. اگر شما نیز به دنبال راهکارهایی برای بهبود کیفیت آب مصرفی خود هستید، با ما تماس بگیرید تا از خدمات تخصصی ما بهره‌مند شوید و بهترین راهکارها را برای نیازهای خود دریافت کنید.
