دستگاه ازن ژنراتور میتواند گاز ازن را در حجم مورد نیاز تولید کند. این گاز بعد از آزاد شدن و بعد از مدت زمانی مشخص، به اکسیژن تبدیل میشود. کاربرد آن در فضاهای گوناگون، تصفیه آب و هوا، رفع بوی نامطبوع، ضدعفونیکردن و گندزدایی تجهیزات و… است.
مولد ازن میتواند این گاز را به روشهای مختلفی تولید کند. بر این اساس این دستگاه را در سه نوع تخلیه الکتریکی کرونا، تابش UV و الکترولیتی داریم. نوع تابش UV جزو پرکاربردترین انواع این دستگاه است که در فضاهایی با مقیاس بزرگ نیز بسیار رایج است.
در این مطلب از پالایه سازان با دستگاه مولد ازن، کاربردها و انواع آن بیشتر آشنا میشویم. سپس به تفاوت این دستگاه با دستگاه کلر زنی و ریسکهای انتشار ازن و نحوه جلوگیری از این ریسکها میپردازیم.
دستگاه ازن ژنراتور |
|
عملکرد | تولید و انتشار گاز ازن به روشهای مختلف |
انواع |
|
کاربرد |
|
دستگاه ازن ژنراتور چیست و چطور عمل میکند؟
ازن ژنراتور (Ozone Generator) دستگاهی است که ازن (O₃) تولید میکند. ازن یک مولکول ناپایدار است و از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. این گاز بسیار فعال است و به سرعت با مواد آلی و غیرآلی واکنش میدهد. این ناپایداری تا حدی است که این گاز به مرور زمان به اکسیژن (O₂) تجزیه میکند. ماهیت ازن با خواص اکسیداسیونی قوی همراه است. به همین دلیل هم در ضدعفونی کردن، بوزدایی و از بین بردن آلودگیهای میکروبی استفاده میشود. مزیت این گاز این است که هم برای تصفیه آب استفاده میشود و هم برای تصفیه هوا.
کاربردهای دستگاه مولد ازن
دستگاه ازن ژنراتور یک وظیفه اصلی دارد و آن تولید ازن است. اما همین مسئولیت به ظاهر ساده، دستاوردهای زیر را در پی خواهد داشت:
- تصفیه آب و فاضلاب: دستگاه تصفیه آب رایجترین و شناختهشدهترین روش تصفیه آب خانگی یا صنعتی است. ولی دستگاه مولد ازن هم با تولید این اکسیدان قوی، میتواند باکتریها، ویروسها، قارچها و سایر میکروارگانیسمها را از بین ببرد. این خاصیت گندزدایی، در تصفیه آب، فاضلاب، استخرها و سیستمهای آبی استفاده میشود.
- بوزدایی: این گاز توانایی تجزیه و از بین بردن بوی نامطبوع را هم دارد. به خصوص بویی که اغلب از مواد آلی فرّار منتشر میشود. به همین دلیل هم در فضاهایی مثل اتاق، خودرو، کارخانهها و حتی سردخانهها استفاده میشود.
- تصفیه هوا: دستگاه ازن ژنراتور از طریق حذف ذرات معلق، بوها و مواد آلاینده، هوا را تصفیه میکند. به همین خاطر نیز در فضاهای بسته مثل منازل، دفاتر و بیمارستانها کاربرد زیادی دارد.
- صنایع نساجی: ازن میتواند پارچهها را سفید کرده و طول عمر آنها را افزایش دهد.
- صنایع غذایی: کاربرد ازن در این حوزه، گندزدایی و حفظ تازگی محصولات است. از طرفی برای حذف قارچها و میکروارگانیسمها از میوهها و سبزیها هم استفاده میشود.
انواع دستگاههای مولد ازن
دستگاه ازن ژنراتور میتواند این گاز را به روشهای مختلفی تولید کند. بر همین اساس هم در انواع زیر دستهبندی میشود:
- تخلیه الکتریکی کرونا: در این روش، یک فضای پر از هوا یا اکسیژن داریم که یک جریان الکتریکی قوی از آن عبور داده میشود. این به این ترتیب مولکولهای اکسیژن (O₂) به اتمهای اکسیژن منفرد (O) تجزیه میشود. سپس این اتمها با مولکولهای اکسیژن دیگر ترکیب میشوند تا گاز ازن (O₃) را بسازند.
- تابش UV: در این روش، اشعه فرابنفش (UV) با طول موج مشخصی به مولکولهای اکسیژن تابانده میشود. این اشعه باعث تجزیه مولکولهای اکسیژن به اتمهای اکسیژن میشود. سپس این اتمهای آزاد اکسیژن با مولکولهای O₂ ترکیب شده و ازن تولید میشود. در دستگاه اشعه فرابنفش نیز شاهد قدرت این اشعه در تصفیه آب هستیم.
- الکترولیتی: فرآیند اصلی این دستگاه، الکترولیز آب است که طی آن ازن تولید میشود. این نوع دستگاهها کاربرد کمتری دارند. اما اگر لازم باشد ازن به طور مستقیم از آب و بدون استفاده از هوا یا اکسیژن خالص تولید شود، این دستگاه کاربردی است.
هر دو روش مزایا و معایب خود را دارند. اما روش تخلیه الکتریکی کرونا کارآیی و ظرفیت تولید ازن بیشتری دارد. بنابراین در کاربردهای صنعتی و تجاری معمولاً همین روش استفاده میشود.
تفاوت دستگاه کلر زن با دستگاه ازن ژنراتور چیست؟
دستگاههای مولد ازن و کلر زنی، هر دو برای تصفیه و گندزدایی استفاده میشوند. اما تفاوت آنها را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:
- کاربردها: دستگاه ازن ژنراتور با قدرت اکسیداسیون بالاتری که نسبت به کلر زن دارد، برای ضدعفونی سریع و قویتر کاربردیتر است. ضمن این که کاربرد آن در تصفیه آب و هوا است. اما کلرزنها سرعت کمتری دارند و به طور خاص برای تصفیه آب استخرها، آب شهری و سیستمهای آبیاری استفاده میشوند.
- روش گندزدایی: دستگاه مولد ازن با تولید گاز ازن گندزدایی میکند. اما کلرزن با افزودن کلر یا ترکیبات کلردار (مانند هیپوکلریت سدیم) به آب این کار را انجام میدهد.
- هزینه و قیمت: قیمت دستگاه کلر زن معمولاً پایین از دستگاه مولد ازن است. اما ازن ژنراتور به دلیل نیاز نداشتن به خرید مواد شیمیایی (مانند کلر) در درازمدت هزینههای عملیاتی کمتری دارد.
- تولید ترکیبات مضر: ازن و کلر، هر دو اگر غلظت غیراستانداردی داشته باشند و در شرایط غیر ایمن استفاده شوند، ضررهایی خواهند داشت. اما ازن در آب تجزیه شده و هیچ ماده مضری باقی نمیگذارد. این در حالی است که کلر میتواند با ترکیبات آلی موجود در آب واکنش داده و ترکیبات مضری را مثل تریهالومتانها (THMs) تولید کند.
- تغییر PH: دستگاه مولد ازن، بدون تغییر PH آلودگیها را از بین میبرد. اما دستگاه کلرزنی روی PH تأثیرگذار خواهد بود.
آیا تولید ازن میتواند برای سلامتی مضر باشد؟
قطعاً گاز ازن نیز اگر از حد مجاز و استاندارد عبور کند، میتواند آسیبهایی به سلامتی انسان بزند. در واقع همان خواص اکسیداسیونی ارزشمند، در شرایط غیر استاندارد میتواند برای سلامتی انسانها و حتی تجهیزات خطرناک باشد.
اگر دستگاه ازن ژنراتور غلظت بالایی از این گاز را تولید کند، میتواند مخاط بینی، گلو و ریهها را تحریک کند و باعث مشکلات تنفسی شود. علائم چنین آسیبی شامل سرفه، تنگی نفس، سوزش گلو و درد قفسه سینه است. این آسیب برای افرادی که به بیماریهای تنفسی مثل آسم مبتلا هستند، تهدید بیشتری محسوب میشود.
علاوهبراین تماس طولانیمدت با ازن میتواند به ریهها آسیب برساند. به ویژه اگر دستگاه ازن ژنراتور در فضای بسته و بدون تهویه مناسب قرار داشته باشد، ممکن است ازن به سطح خطرناکی برسد.
دستگاه ازن ژنراتور در شرایط غیر استاندارد حتی میتواند به بعضی تجهیزات (به خصوص تجهیزات پلاستیکی) آسیب زند. ترک خوردن، شکنندگی یا تغییر خواص فیزیکی، از عواقب تماس بیش از حد تجهیزات با این گاز است.
چگونه از ریسکهای انتشار ازن جلوگیری کنیم؟
دستگاه ازن ژنراتور اگر درست انتخاب شود و طبق دستورالعملهای ایمنی نیز استفاده شود، خطری نخواهد داشت. از طرفی باید از قرار گرفتن طولانیمدت یا بیش از حد افراد در فضاهایی شامل گاز ازن جلوگیری کرد.
دقت کنید که بعد از استفاده از دستگاه مولد ازن، معمولاً باید مدتی منتظر بمانید تا این گاز به اکسیژن تجزیه شود و غلظت ازن در هوا کمتر شود. ورود به محیط زودتر از زمان توصیه شده میتواند خطرآفرین باشد.
از طرف دیگر کنترل غلظت ازن در خانه یا فضاهای بسته اهمیت بیشتری دارد. بنابراین در کنار استفاده از تهویه، از دستگاه ازن ژنراتوری استفاده کنید تنظیمات بیشتری از نظر حجم و غلظت گاز تولیدی داشته باشد.
در آخر
دستگاه ازن ژنراتور یکی از محبوبترین ابزارها برای تصفیه آب و هوای فضاهای کوچک و بزرگ است. اما این دستگاه در شرایطی بهترین عملکرد را دارد و آسیبی به سلامتی انسان یا تجهیزات نمیزند که درست انتخاب و استفاده شود.
پالایه سازان برای خرید فیلتر تصفیه آب و دستگاه تصفیه و تجهیزات دیگر در خدمت شما همراهان گرامی خواهد بود. در زمینه خرید دستگاه مولد ازن نیز میتوانید راهنماییهای لازم را این مجموعه دریافت کرده و سفارش خود را ثبت کنید. برای ارتباط با ما با شماره ۰۵۱۳۷۶۷۴۲۳۴ در تماس باشید.
سؤالات متداول
1. آیا می توان از دستگاه ازن ژنراتور و کلر زن در کنار هم استفاده کرد؟
بله، استفاده همزمان از این دو دستگاه در تصفیه آب استخرها و سیستمهای آبیاری، آلودگیهای بیشتری را از بین میبرد. اما این کار باید تحت نظر متخصص انجام شود.
2. در انتخاب دستگاه مولد ازن به چه نکاتی باید دقت کنیم؟
روش تولید ازن، غلظت ازن تولیدی، سیستم مناسب برای اختلاط گاز ازن با آب استخر، سیستم حذف ازن اضافی و میزان برق مصرفی.