سرب یکی از فلزات سنگین و سمی است که تماس طولانی‌مدت با آن میتواند منجر به اختلالات رشد، نارسایی‌های عصبی و مشکلات یادگیری، به‌ویژه در کودکان شود. با اینکه در سال‌های اخیر استفاده از سرب در صنایع مختلف محدود شده است، هنوز هم در بسیاری از خانه‌های قدیمی، احتمال ورود سرب به آب شرب از طریق لوله‌ها یا اتصالات وجود دارد.
در این مقاله، با نگاهی دقیق و علمی، به روش‌های موثر برای کاهش میزان سرب در آب لولهکشی منازل می‌پردازیم.
منابع اصلی آلودگی سرب در آب شهری
| منبع آلودگی | توضیح مختصر |
|---|---|
| لوله‌های سربی | در خانه‌های قدیمی، لوله‌های حاوی سرب هنوز وجود دارند و به مرور زمان سرب را به آب انتقال می‌دهند. |
| سیم‌لحیم سربی | برای اتصال لوله‌ها از لحیم سربی استفاده می‌شده که میتواند در تماس با آب، سرب آزاد کند. |
| رنگ‌های حاوی سرب | در خانه‌های قدیمی، رنگ‌های حاوی سرب ممکن است در تماس با رطوبت، ذرات سرب را وارد آب کنند. |
چگونه سرب موجود در آب را کاهش دهیم؟
در ادامه، مهم‌ترین اقدامات عملی برای کاهش خطر تماس با سرب در آب آشامیدنی آورده شده است:
نصب فیلتر نقطه‌ای (Point of Use – POU):
این نوع فیلتر مستقیماً روی شیر آب یا زیر سینک نصب می‌شود و با استفاده از فناوری‌هایی مانند اسمز معکوس یا فیلترهای کربنی دارای استاندارد NSF 53، سرب و سایر آلاینده‌ها را حذف می‌کند. انتخاب یک فیلتر تصفیه آب مناسب، اولین و مؤثرترین قدم برای سلامت آب آشامیدنی شماست.
استفاده از سیستم تصفیه کل خانه (Whole-House Filtration):
اگر منابع مختلفی در منزل نیاز به آب تصفیه‌شده دارند، نصب یک سیستم تصفیه در ورودی اصلی آب ساختمان میتواند مؤثر باشد. بهترین ترکیب، استفاده هم‌زمان از فیلتر مرکزی برای کل خانه و فیلتر اسمز معکوس نقطه‌ای برای آشپزخانه است.
تست آب توسط آزمایشگاه معتبر:
با استفاده از خدمات آزمایشگاهی دارای مجوز، می‌توان میزان دقیق سرب در آب را اندازه‌گیری کرد. شرکت‌هایی مثل پالایه سازان میتوانند خدمات مشاوره‌ای و راهکارهای تخصصی برای انتخاب سیستم‌های تصفیه مناسب ارائه دهند.
جاری‌سازی اولیه آب:
صبح‌ها یا زمانی که شیر مدت زیادی باز نشده، اجازه دهید آب چند دقیقه جاری شود تا رسوبات سربی از لوله‌ها خارج شود.
استفاده از آب سرد:
آب گرم ممکن است باعث آزادسازی بیشتر سرب شود، بنابراین برای آشامیدن، پخت‌و‌پز و شستشو بهتر است از آب سرد استفاده شود.
بازسازی خانه‌های دارای رنگ‌های سربی:
اگر خانه‌ای قدیمی دارید، لازم است رنگ‌های قدیمی توسط تکنسین‌های تخصصی به‌طور کامل حذف یا پوشانده شوند.
مزایای استفاده از سیستم اسمز معکوس (Reverse Osmosis)
اسمز معکوس یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های تصفیه آب است که با عبور آب از غشای نیمه‌تراوا، طیف وسیعی از آلاینده‌ها از جمله سرب، نیترات، کلر، فلوراید و حتی باکتری‌ها را حذف می‌کند.
مهم‌ترین ویژگی‌های سیستم RO:
- حذف مؤثر سرب و فلزات سنگین
- قابلیت نصب زیر سینک بدون نیاز به فضای زیاد
- کاهش طعم و بوی نامطبوع آب
پشتیبانی از فیلترهای مرحله‌ای مانند فیلتر ممبران برای حذف آلاینده‌های میکروسکوپی و فلزات سنگین
فیلترهای کربنی و پیش‌فیلتراسیون
در اکثر دستگاههای تصفیه، پیش‌فیلترهایی مانند فیلتر الیافی و فیلتر نخ تابیده به‌عنوان خط دفاع اول در برابر ذرات معلق عمل می‌کنند. این فیلترها قبل از رسیدن آب به فیلتر ممبران، ذرات بزرگ‌تر را جدا کرده و طول عمر فیلترهای اصلی را افزایش می‌دهند.
استفاده از یک پک فیلتر با کیفیت شامل این فیلترها، تضمین‌کننده عملکرد صحیح سیستم تصفیه در بلندمدت است.
نقش استاندارد NSF 53 در حذف سرب
NSF 53 استانداردی معتبر برای فیلترهایی است که توانایی حذف آلودگی‌های خطرناک مانند سرب، آزبست، جیوه و کلر را دارند. این فیلترها توسط سازمان‌های مستقل آزمایش و تأیید می‌شوند و استفاده از آن‌ها در خانه‌هایی با لولهکشی قدیمی توصیه می‌شود.
انتخاب دستگاه مناسب برای تصفیه آب آشامیدنی
برای داشتن اطمینان خاطر از کیفیت آبی که می‌نوشید، انتخاب یک دستگاه تصفیه آب مجهز به سیستم چندمرحله‌ای شامل فیلترهای پیش‌تصفیه، ممبران و فیلتر نهایی بسیار مهم است. این دستگاه‌ها میتوانند به کاهش مؤثر سرب و سایر فلزات مضر کمک کنند.
نتیجه‌گیری
در شرایطی که سلامت خانواده و به‌ویژه کودکان در معرض خطر قرار دارد، اقدامات پیشگیرانه برای حذف سرب از آب شرب اهمیت حیاتی دارد. با نصب سیستم‌های فیلتراسیون مدرن مانند اسمز معکوس، استفاده از فیلترهای تاییدشده و رعایت نکات ساده مصرف، می‌توان تا حد بسیار زیادی از خطرات ناشی از آلودگی سربی در آب جلوگیری کرد.
