دستگاه آبساز دارویی به عنوان یک جزء حیاتی در صنعت داروسازی، نقش کلیدی در تولید آب خالص با استانداردهای بسیار بالا ایفا میکند. این سیستم‌های پیشرفته با بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، قادر به حذف آلاینده‌های شیمیایی، میکروبی و ذرات معلق از آب هستند و آبی با درجه خلوص مورد نیاز برای تولید انواع داروها، از جمله داروهای تزریقی و خوراکی، فراهم می‌آورند.
عملکرد صحیح و قابل اعتماد دستگاههای آبساز دارویی نه تنها به حفظ کیفیت محصولات دارویی کمک میکند، بلکه از بروز خطرات احتمالی ناشی از آلودگی آب در فرآیند تولید جلوگیری کرده و در نهایت، ایمنی بیماران را تضمین می‌نماید.
به این ترتیب، دستگاههای آبساز دارویی نه فقط یک تجهیز فنی، بلکه یک رکن اساسی در تضمین کیفیت و سلامت در صنعت داروسازی مدرن محسوب میشود. در این مقاله پالایه سازان فرایند توس به معرفی بیشتر این دستگاه و عملکرد و استانداردهای آن خواهیم پرداخت.
دستگاه آبساز دارویی چیست و چه انواعی دارد؟
دستگاه آبساز دارویی یکی از تجهیزات اصلی در صنایع داروسازی است که برای تولید آب با خلوص بسیار بالا طراحی شده و به کار می‌رود. این دستگاه با استفاده از فناوری‌های پیچیده مانند اسمز معکوس، فیلتراسیون و تقطیر، آبی عاری از املاح معدنی، ترکیبات آلی و میکروارگانیسم‌ها تولید میکند.
با کاهش امکان آلودگی و تضمین پاکی مطلق، دستگاه آبساز دارویی به عنوان یک رکن اساسی در تولید داروهای باکیفیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. آب تولیدی این دستگاه در دو گرید اصلی، شامل آب خالص (Purified Water) و آب قابل تزریق (Water for Injection)، طبقه‌بندی میشود. در رابطه با اسمز معکوس به زبان ساده در مجله ما بیشتر بخوانید.
آب خالص برای مصارف دارویی غیر تزریقی و فعالیت‌هایی که نیاز به آب با سطح پایینتری از آلایندهها دارند، استفاده میشود. در مقابل، آب قابل تزریق به دلیل خلوص بالا، برای تهیه داروهای تزریقی و سرم‌های استریل به کار می‌رود.
آبساز دارویی چه کاربردهایی دارد؟
دستگاه آبساز دارویی کاربردهای گسترده‌ای در صنعت داروسازی دارد. این دستگاه نه‌تنها آب استریل برای فرآورده‌های تزریقی تولید میکند، بلکه به‌عنوان یک عنصر ضروری در فرمولاسیون داروهای خوراکی، موضعی و چشمی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علاوه بر این، در فرآیند تولید داروهای بیولوژیکی و واکسن‌ها که نیاز به محیطی عاری از هرگونه آلودگی دارند، نقش بسزایی ایفا میکند. استفاده از آب خالص در شستشوی تجهیزاتی که در تولید محصولاتی با حساسیت به آلودگی بالا دخیل هستند نیز ضروری است.
این دستگاه در هر فرآیند داروسازی که به آب با خلوص بالا و بدون آلاینده‌های یونی، میکروبی و اندوتوکسین نیاز دارد، کاربرد دارد. انتخاب بین آب PW و WFI بسته به نیازهای خاص تولید می‌تواند متفاوت باشد؛ به طوری که آب WFI برای داروهای تزریقی و PW برای داروهای غیر تزریقی اقتصادی‌تر و مناسب‌تر است.
دستگاه آبساز دارویی آب خالص و بدون آلاینده را فراهم میکند
استانداردهای دستگاه آبساز دارویی
همان طور که اشاره کردیم دستگاههای آبساز دارویی باید مطابق با استانداردهای جهانی طراحی و تولید شوند تا اطمینان حاصل شود که آب تولید شده برای مصارف دارویی به شدت خالص و بدون آلاینده است. استانداردهای کلیدی برای سیستم‌های تولید آب دارویی شامل الزاماتی در مورد کیفیت آب تولیدی، فرایندهای ضدعفونی‌کردن و سیستم‌های کنترل کیفی هستند. این استانداردها تضمین می‌کنند که آب تولید شده برای مصارف دارویی، الزامات سخت‌گیرانه‌ای از نظر ایمنی و کارایی تأمین کند.
| استاندارد | توضیحات |
| USP | استانداردهای فارماکوپه ایالات متحده برای آب خالص و آب قابل تزریق |
| EP | استانداردهای فارماکوپه اروپای برای کیفیت آب در صنایع داروسازی |
| JP | فارماکوپه ژاپن، با تاکید بر فرآیندها و کنترل کیفی آب دارویی |
| WHO | دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی برای تولید و استفاده از آب دارویی |
| cGMP | استانداردهای جاری تولید خوب برای تضمین کیفیت تولید و کنترل در صنعت داروسازی |
| ISO 13485 | استاندارد بین‌المللی برای سیستم مدیریت کیفیت تجهیزات پزشکی |
اهمیت دستگاههای آبساز دارویی و تجهیزات آن
دستگاه آبساز دارویی یکی از تجهیزات پیشرفته در صنعت تصفیه آب است که به‌منظور تولید آب با خلوص بسیار بالا برای استفاده در صنایع دارویی و پزشکی طراحی شده است.
این دستگاهها با بهره‌گیری از مراحل تصفیه آب خانگی و صنعتی، آب را از ناخالصی‌ها، املاح و آلودگی‌های میکروبی پاک‌سازی کرده و آبی با استانداردهای خاص داروسازی ارائه می‌دهند.
در این فرآیند، مدار دستگاه تصفیه آب خانگی و صنعتی شامل سیستم‌های چندمرحله‌ای فیلتراسیون، اسمز معکوس و ضدعفونی با اشعه UV است. در مقاله طراحی سیستم اسمز معکوس و دیونیزه با دوام بیشتر به این مسئله پرداخته ایم.
مخزن تصفیه آب صنعتی در این دستگاهها نقش کلیدی در ذخیره‌سازی آب تصفیه‌شده ایفا میکند و برای اطمینان از کیفیت نهایی، از مخازن پیشرفته‌ای مانند مخزن تصفیه آب تانک پک و مخزن تصفیه آب آکواجوی استفاده میشود.
برای تأمین قطعات و نگهداری این دستگاهها، مراکز متعددی فعالیت دارند که به‌عنوان مرکز فروش تصفیه آب و مرکز خرید فیلتر تصفیه آب، انواع فیلترها و تجهیزات مرتبط را ارائه می‌دهند. یکی از بخش‌های مهم در این دستگاهها، مخزن فیلتر تصفیه آب است که تأثیر مستقیمی بر کیفیت آب خروجی دارد.
از دیگر اجزای حیاتی، مخزن آب شیرین کن خانگی و مخزن دستگاه تصفیه آب خانگی هستند که با حفظ آب در شرایط ایدئال، از آلودگی مجدد آن جلوگیری می‌کنند. طراحی دقیق مدار تصفیه آب خانگی در دستگاههای آبساز دارویی، تضمین‌کننده عملکرد بهینه و تولید آبی با کیفیت بالا برای مصارف حساس پزشکی و دارویی است.
