آب یکی از اساسیترین نیازهای زندگی انسان است و کیفیت آن مستقیماً بر سلامت ما تأثیر میگذارد. با این حال، آلودگیهای مختلف میتوانند آب آشامیدنی ما را تهدید کنند و مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند. از آفتکشها و مواد شیمیایی صنعتی گرفته تا میکروارگانیسمهای مضر، شناخت انواع آلودگیها و روشهای مقابله با آنها ضروری است. در این مقاله، به بررسی انواع آلودگیهای آب، علائم آنها و راهکارهایی برای محافظت از خود و خانوادهتان پرداختهایم. همچنین، اهمیت آزمایش کیفیت آب و استفاده از سیستمهای تصفیه آب، مانند پالایه سازان، به عنوان یک راه حل مؤثر برای بهبود کیفیت آب آشامیدنی شما مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
آیا آب چاه یا آب شهری ایمنتر است؟
بیشتر مردم آب آشامیدنی خود را از یکی از دو منبع دریافت میکنند: آب شهری یا عمومی یا آب چاه. و این سوال پیش می آید که کیفیت آب شهری در ایران چه گونه است؟
بسیاری از کارشناسان معتقدند که آب شهری ایمنتر است زیرا سیستمهای عمومی باید با مقررات سختگیرانهای که توسط سازمان حفاظت محیط زیست (EPA) تدوین شدهاند، مطابقت داشته باشند. این سازمان سطح بیش از ۹۰ آلودگی را در آب آشامیدنی عمومی محدود میکند. به عنوان مثال، سیستمها باید ۹۹.۹٪ ویروسها و باکتریها مانند Giardia lamblia را حذف یا غیرفعال کنند. علاوه بر این، آب آشامیدنی عمومی تنها میتواند حاوی مقادیر جزئی برخی آلودگیهای شیمیایی مانند علفکش آترازین و حشرهکش ممنوعه اندرین باشد.
بر اساس قانون ایمنی آب آشامیدنی، EPA با ایالتها و قبایل مختلف همکاری میکند تا نظارت بر انطباق با استانداردهای ایمنی آب را انجام دهد. هر سیستم آب عمومی باید به طور منظم نمونههای آب جمعآوری کرده و آنها را تجزیه و تحلیل کند تا اطمینان حاصل کند که تأمین آنها مطابق با مقررات فدرال است. اگر مقامات سطح غیرقانونی آلودگیها را در آب پیدا کنند، EPA و دولتهای ایالتی وارد عمل میشوند تا اطمینان حاصل کنند که آنها حذف شوند.
در مقابل، EPA هیچ نظارتی بر چاههای خصوصی ندارد. به جای آن، این سازمان توصیه میکند که مالکان چاه حداقل سالی یک بار برای باکتریهای کلافرم، نیتراتها، رسوبات و سایر آلودگیها آزمایش کنند. علاوه بر این، افراد باید اقداماتی برای محافظت از چاههای خود در برابر آلایندههایی مانند کودها، سوختها و حلالها انجام دهند.
هر دو منبع شهری و چاه میتوانند آب آشامیدنی تمیز و ایمن فراهم کنند. با این حال، مالکان چاه معمولاً نیاز دارند تا اقدامات اضافی برای آزمایش و محافظت از آب خود انجام دهند، مانند افزودن فیلتر آب چاه یا سیستم اسمز معکوس.
انواع رایج آلودگیهای آب
آلودگیهای آب معمولاً در یکی از سه دسته قرار میگیرند: مواد شیمیایی، ترکیبات طبیعی و میکروارگانیسمها. بسیاری از این ناخالصیها باعث عوارض حاد یا مزمن سلامتی میشوند اگر افراد در معرض آنها قرار بگیرند.
به عنوان مثال، افرادی که در معرض باکتریهای ناشی از آب قرار دارند ممکن است دچار اسهال شوند، در حالی که قرار گرفتن طولانیمدت در معرض آفتکشها در آب آشامیدنی خطر ابتلا به سرطان و مشکلات کلیوی را افزایش میدهد. آلودگیهای شیمیایی و باکتریایی به ویژه احتمالاً بر جمعیتهای آسیبپذیر تأثیر میگذارند، مانند نوزادان و کودکان، افراد با سیستم ایمنی ضعیف، زنان باردار و بزرگسالان مسنتر.
آشنا شدن با آلودگیهای آب یکی از بهترین راهها برای جلوگیری از این مسائل نگرانکننده است. در اینجا برخی از رایجترین انواع آلودگیهای آبی که ممکن است با آنها مواجه شوید آورده شده است و نشانههایی که باید مراقب آن باشید.
آلودگیهای شیمیایی
راههای زیادی وجود دارد که مواد شیمیایی سمی وارد منابع آبی میشوند. گاهی اوقات افراد بیاحتیاط یا ناآگاه مواد مضر را در فاضلاب یا waterways طبیعی ریختهاند. دیگر منابع رایج آلودگی
شیمیایی شامل رواناب کشاورزی، کارخانهها، فاضلاب سرریز شده و لولههای شکسته هستند.
1. کلر
افراد معمولاً کلر را با روزهای تابستانی آرامشبخش در استخر مرتبط میکنند، اما بسیاری از تصفیهخانههای عمومی برای ضدعفونی کردن آب آشامیدنی از این ماده استفاده میکنند. در سطوح بالا، کلر با مولکولهای دیگر در آب ترکیب شده و ترکیبات سرطانزای معروف به محصولات جانبی ضدعفونی کننده ایجاد میکند. EPA سطح کلر را محدود کرده است اما حتی مقادیر کم این ماده نیز ممکن است باعث مشکلات سلامتی مانند تحریک پوست هنگام حمام کردن شود.
علائم وجود کلر در آب شامل طعم عجیب غذاها و سبزیجات خانگی کمرنگتر است. کلر همچنین میتواند قطعات لولهکشی لاستیکی را خراب کند و باعث نشتیهای پرهزینه شود. شما میتوانید کلر را با استفاده از فیلتر کل خانه یا سیستم تصفیه زیر سینک حذف کنید. برای کسب اطلاعات بیش تر از خطرات پنهان کلر مقاله مرتبط را مطالعه کنید!
2. کلرامین
بیش از ۲۰٪ آمریکاییها آبی مینوشند که با کلرامین ضدعفونی شده است. تصفیهخانههای آب این ماده شیمیایی را با ترکیب کلر و آمونیاک ایجاد میکنند. کلرامین مزایای زیادی دارد، مانند حذف باکتریهای مضر و جلوگیری از رشد بیوفیلمها در آب.
با این حال، کلرامین ممکن است وارد جریان خون بیماران دیالیزی شود و باعث کم خونی همولیتیک شود که یک اختلال خون خطرناک است که ممکن است منجر به مرگ شود. علاوه بر این، این ماده شیمیایی محصولات جانبی معروف به نیتروزامین ایجاد میکند که سلولها را آسیب دیده کرده و خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
نشانههای آلودگی کلرامین شامل طعم بد و بوی نامطبوع در آب، تحریک چشمها و پوست و ناراحتی معده است. کربن فعال گرانولی کلرامینها را از منابع آبی حذف میکند.
3. ترکیبات آلی فرار
ترکیبات آلی فرار (VOCs) به مواد شیمیایی تجاری و خانگی اشاره دارند که به راحتی در هوا و آب حل میشوند. VOCها در هزاران محصول محبوب وجود دارند، مانند چسبها، خوشبوکنندهها، بنزین، پلاستیکها و لوسیونهای پوستی. این مواد شیمیایی چاههای زیرزمینی و سایر منابع آبی را آلوده میکنند.
VOCs پس از کشف ترکیبات موجود در سیستمهای عمومی تأمین کنندهی آب برای مسکن در پایگاه دریایی کمپ لژون مشهور شدند. این مواد شیمیایی خطرناک باعث عوارض سلامتی متعددی شامل ناتوانی مادرزادی، سرطان کودکی و افزایش مرگومیر نوزادان میشوند.
4. آفتکشها
آفتکشها مواد شیمیایی و سایر محصولاتی هستند که برای کشتن، دور کردن یا جلوگیری از موجودات و گیاهان ناخواسته، مانند سوسکها و علفهای هرز استفاده میشوند. این دسته وسیع شامل علفکشها، حشرهکشها، قارچکشها و جوندگانکشها میشود. آفتکشهایی که به مزارع، باغها و چمنزارها اعمال میشوند، به آبهای زیرزمینی و سطحی نفوذ کرده و آب آشامیدنی را آلوده میکنند.
هنگامی که این مواد شیمیایی سمی وارد بدن میشوند، در غشای سلولی انسان تجمع مییابند. تحقیقات نشان داده است که قرار گرفتن در معرض آفتکشها با مشکلات حاد سلامتی مانند تاری دید، اسهال، سردرد، تهوع، خس خس سینه و استفراغ مرتبط است. قرار گرفتن طولانیمدت در معرض این آلودگیها میتواند باعث مشکلات جدی مانند سرطان، بیماری پارکینسون و اختلالات باروری شود.
سازمان حفاظت محیط زیست (EPA) هنوز مقرراتی برای آب آشامیدنی بسیاری از آفتکشها توسعه نداده است، بنابراین آزمایش آب شما برای اطمینان از عدم مصرف این آلودگیها ضروری است. دستگاههای خانگی مانند فیلترهای زغالی و درمانهای اسمز معکوس میتوانند قرار گرفتن شما را کاهش دهند.
5. PFOAs
مواد پر-و پلیفلورینه (PFOAs) مواد شیمیایی ساختهشده توسط انسان هستند که در بسیاری از محصولات مصرفی یافت میشوند. این مواد خواص مناسبی دارند که آنها را برای تولیدکنندگان محبوب میکند. به عنوان مثال، PFOAs به ظروف پخت و پز خاصیت نچسب میدهند و از لکه شدن پارچهها جلوگیری میکنند. با این حال، این مواد شیمیایی به منابع آب نفوذ کرده و برای سالها باقی میمانند.
وجود PFOAs در منابع آب آشامیدنی و سایر نقاط محیط زیست یک مشکل جدی و گسترده است. یک مطالعه نشان داد که بیش از ۹۵٪ بزرگسالان و نوجوانان آمریکایی دارای PFOAs در خون خود هستند. افرادی که در معرض PFOAs در آب لولهکشی قرار دارند ممکن است دچار مشکلات سلامتی زیادی شوند، مانند کلسترول بالا، سرطانهای کلیه و بیضه، و بیماری تیروئید. علاوه بر این، زنان ممکن است در بارداری با مشکلاتی مانند پیشاکلامپسی مواجه شوند.
PFOAs معمولاً در آب چاه یافت میشوند و میتوان آنها را با غشاهای اسمز معکوس حذف کرد.
6. فلوراید
آب آشامیدنی عمومی معمولاً حاوی ۱ میلیگرم فلوراید در هر لیتر آب است. در مقادیر کم، این ماده معدنی طبیعی باعث کاهش پوسیدگی دندان و تقویت دندانها میشود.
قرار گرفتن در معرض ۲ میلیگرم بر لیتر فلوراید ممکن است باعث تغییر رنگ دندانها در کودکان زیر نه سال شود. و قرار گرفتن طولانیمدت در معرض ۴ میلیگرم بر لیتر فلوراید یا بیشتر میتواند منجر به یک بیماری استخوانی به نام فلوروزیس اسکلتی ناتوانکننده شود. افرادی که این اختلال را توسعه میدهند دارای استخوانهایی غیرعادی متراکم اما شکننده هستند.
شما هیچ نشانهای از فلوراید در آب خود نخواهید دید، اما اگر آب شهری دارید احتمالاً این ماده معدنی را مصرف میکنید. یک سیستم فیلتراسیون غشایی یا دئونیزهکننده آب فلوراید را از آب حذف میکند.
آلودگیهای طبیعی
در حالی که آلودگیهای شیمیایی ناشی از فعالیتهای انسانی هستند، ناخالصیهای طبیعی در آب آشامیدنی از محیط زیست ناشی میشوند. به ظاهر، ترکیبات ارگانیک ممکن است کمتر مضر از مواد مصنوعی به نظر برسند، اما آنها نیز میتوانند عوارض ناخوشایندی ایجاد کنند.
1. رسوب
سیستمهای آب عمومی و چاههای خصوصی معمولاً از فیلترهای رسوب برای حذف خاک رس، شن، سیلت و سایر مواد ارگانیک استفاده میکنند. با این حال، دانههای بسیار ریز شن یا خاک رس ممکن است از این فیلترها عبور کرده و آب آشامیدنی را آلوده کنند.
رسوب در آب آشامیدنی معمولاً به راحتی قابل مشاهده است. آب ممکن است کدر، کثیف یا تغییر رنگ داده باشد. همچنین ممکن است پس از نوشیدن طعم بد و احساس زبری خفیفی را در دهان خود احساس کنید. این مواد ارگانیک تأثیری بر سلامت انسان ندارند، اما اکثر مردم ایده نوشیدن خاک یا شن را دوست ندارند. همچنین رسوب لولهها را آسیب زده و ممکن است باعث لکههای زشت روی وسایل و لوازم لولهکشی شود.
یک واحد فیلتر رسوب و تعویض منظم فیلترها آب شما را شفاف و بدون رسوب نگه خواهد داشت.
2. آب سخت و رسوب آهکی
افراد در مناطق غرب میانه و جنوب اغلب از سختی آب خود شکایت دارند. اما آب سخت چیست و چرا باید نگران آن باشید؟ این اصطلاح به آبی با غلظت بالای کلسیم حل شده، منیزیم و سایر مواد معدنی اشاره دارد. این ترکیبات با هم جمع شده تا رسوبات سفیدی معروف به رسوب آهکی تشکیل دهند.
آب سخت تأثیری بر سلامت انسان ندارد، اما بسیاری از مردم آن را دوست ندارند زیرا رسوب آهکی طعمی تلخ دارد. همچنین آب سخت یک لایه فیلمی روی ظروف باقی میگذارد و اثر بخشی شوینده لباسشویی و صابون را کاهش میدهد. علاوه بر این، رسوب آهکی ممکن است
در وسایل خانگی و لولهها جمع شود که باعث آسیب شود.
خوشبختانه درمان آب سخت با یک نرمکننده آب آسان است. این سیستم کلسیم و منیزیم را فیلتر کرده و یونهای سدیم را جایگزین آنها میکند. به طور جایگزین، یک تصفیهکننده آب ترکیب شیمیایی مواد معدنی را تغییر داده تا نتوانند رسوبات آهکی تشکیل دهند.
3. آهن
آهن یک ماده معدنی است که اغلب منابع آبی را آلوده میکند. شما ممکن است آهن محلول داشته باشید که در آب حل شده یا آهن نامحلول که به صورت رسوبات جامد در امتداد لولهها نشسته باشد. معمولاً آبی با سطح بالای آهن بوی فلزی قوی دارد و طعم آن نیز همینطور است. همچنین ممکن است آب هنگام خروج از شیر رنگ قرمز-قهوهای داشته باشد و لکههای نارنجی یا خاکستری روی لباسها و وسایل لولهکشی شما باقی بگذارد.
این ماده معدنی میتواند باکتریهایی تولید کند که انرژی خود را از اکسیداسیون آهن تأمین میکنند. این باکتریها برای انسان مضر نیستند اما باعث ایجاد لجن نارنجی زشت روی لولهها میشوند. حذف باکتریهای کاهنده آهن هزینهبر و زمانبر است.
فیلترهای آهن با روش بازگشت به عقب مانند فیلترهای کربن کاتالیزوری با تزریق پراکسید هیدروژن این آلاینده را از منبع آب شما حذف میکنند.
4. گوگرد یا هیدروژن سولفید
گوگرد معمولاً به شکل گاز هیدروژن سولفید حلشده منابع آبی چاه آلوده میشود. این مشکل معمولاً زمانی رخ میدهد که شرکتهای نفتی نزدیک چاهها حفاری کنند یا وقتی که مواد گیاهی پوسیده در آب زیرزمینی حل شوند.
علائم وجود گوگرد شامل بوی قوی تخممرغ گندیده، خوردگی فلزات و لکههای سیاه و زرد روی ظروف نقرهای است. این آلاینده معمولاً برای بزرگسالان مشکلات سلامتی ایجاد نمیکند اما نوزادان ممکن است از قرار گرفتن در معرض آن دچار اسهال شوند. علاوه بر این، گوگرد میتواند باکتریهایی تولید کند که لجن سیاه تولید کنند.
ترکیب یک فیلتر گوگرد با یک اکسیدکننده مانند پراکسید هیدروژن مؤثرترین و مقرون به صرفهترین درمان برای گوگرد است.
5. کلرید
حل شدن نمک در آب باعث ایجاد سدیم و کلرید میشود. این مواد معدنی به طور طبیعی در آبهای زیرزمینی وجود دارند، اما سطوح آنها زمانی که آب به وسیله کودها، نمکهای جادهای، فاضلاب و سایر آلایندهها آلوده میشود، افزایش مییابد.
سطوح بالای سدیم و کلرید باعث میشود آب طعم شور پیدا کند. سدیم در آب آشامیدنی ممکن است شرایط سلامتی مانند فشار خون بالا و بیماری کلیوی را تشدید کند. همچنین، سطوح بالای کلرید میتواند باعث خوردگی وسایل فلزی و لولهکشی شود.
یک فیلتر یا سیستم اسمز معکوس میتواند سطوح کلرید و سدیم را کاهش دهد.
6. تاننها
تاننها بیومولکولهایی هستند که توسط گیاهان در حال تجزیه به آب آزاد میشوند. این ترکیبات به آبهای سطحی و چاهها وارد شده و منابع آب آشامیدنی را آلوده میکنند.
علائم وجود تاننها شامل آب قهوهای مایل به شور با طعم تلخ است. تاننها به شما آسیب نمیرسانند، اما باعث میشوند آب ظاهر و طعم ناخوشایندی داشته باشد.
حذف تاننها معمولاً نیاز به یک رویکرد دوگانه دارد: درمان با یک نرمکننده آب و یک سیستم حذف تانن.
آلودگیهای میکروبی
پاتوژنهای خطرناک اغلب به آب آشامیدنی نفوذ کرده و بر سلامت انسان تأثیر منفی میگذارند. این آلودگیها ممکن است تشخیص آنها دشوار باشد، بنابراین یک سیستم فیلتراسیون قوی ضروری است.
1. باکتریها
باکتریهای ناشی از آب در لولهها و دستگاههای خانگی مانند نتپاتها رشد میکنند اگر آب آشامیدنی به اندازه کافی ضدعفونی نشود. این میکروبهای مضر همچنین اگر شیرهای آب را برای مدت طولانی روشن نکنید و آب را در لولهها بگذارید، توسعه مییابند.
افراد سالم معمولاً پس از قرار گرفتن در معرض باکتریها بیمار نمیشوند، اما این میکروارگانیسمها میتوانند باعث ناراحتی معده شوند. علاوه بر این، برخی از میکروبها میتوانند منجر به عفونتهای شدید در مغز، خون، چشم، ریه یا پوست شوند. به عنوان مثال، افرادی که به طور ناخواسته بینی خود را با آبی که آلوده به Naegleria fowleri است شستشو میدهند، ممکن است دچار عفونت کشنده مغزی شوند.
2. کیستها
سیستمهای آبی که دارای سیستمهای فیلتراسیون ناکافی هستند ممکن است میزبان کیستهای میکروبی باشند که توسط پروتوزوآها و انگلها deposit شدهاند. کیستها میتوانند باعث بیماریهای گوارشی مانند ژیاردیازیس شوند. تصفیهخانههای عمومی معمولاً کیستها را فیلتر میکنند، اما مالکان چاه باید آب خود را ضدعفونی کرده و فیلتر کنند تا این موجودات را حذف کنند.
3. ویروسها
آبهایی که به خوبی ضدعفونی نشدهاند معمولاً حاوی ویروسهای خطرناکی مانند انتروویروس، هپاتیت A و روتاویروس هستند. این ویروسهای ناشی از آب باعث طیف وسیعی از عوارض سلامتی میشوند که از گرفتگی شکم و اسهال تا التهاب مغز و نخاع متغیر است.
ویروسها آنقدر کوچک هستند که نمیتوان آنها را با دستگاههای فیلتراسیون حذف کرد، اما جوشاندن آب یا ضدعفونی کردن آن با مواد شیمیایی قوی مانند کلر و ید این پاتوژنها را از بین میبرد.
سلامت و خانه خود را با آزمایش آب محافظت کنید
خواندن درباره دامنه وسیع آلودگیهای آب ممکن است دلهرهآور و ترسناک به نظر برسد، اما احساس ترس نکنید. شما میتوانید از بسیاری از استراتژیها برای ارزیابی کیفیت آب خود و شناسایی مشکلات استفاده کنید.
اولاً، به تغییرات در رنگ، بو، طعم و تأثیر آن بر وسایل لولهکشی خود توجه کنید.
اگر خدمات آب شهری یا عمومی دارید، با تأمینکننده خود تماس بگیرید تا اطلاعات بیشتری درباره ایمنی آب کسب کنید. بیشتر شهرداریها گزارشهای کیفیت آب را منتشر میکنند که بینشهایی درباره سطوح آلودگی ارائه میدهند.
علاوه بر این، متخصصان آب توصیه میکنند که کیفیت آب خود را به طور مرتب آزمایش کنید، به ویژه اگر دارای چاه غیرقابل تنظیم هستید. بسیاری از آزمایشگاههای شخص ثالث آزمایشات مقرون به صرفه و سادهای ارائه میدهند که سریعاً آلودگیها را شناسایی میکنند.
سخن پایانی
با توجه به تهدیدات جدی ناشی از آلودگی آب، آگاهی از کیفیت آب آشامیدنی و اقداماتی که میتوانیم برای محافظت از خود انجام دهیم، امری حیاتی است. آزمایش منظم آب و استفاده از سیستمهای تصفیه مانند پالایه سازان میتواند به طور قابل توجهی خطرات ناشی از آلودگی را کاهش دهد و اطمینان حاصل کند که آب مصرفی شما سالم و ایمن است. با اتخاذ این اقدامات، میتوانید نه تنها سلامت خود و خانوادهتان را تضمین کنید بلکه به حفظ محیط زیست نیز کمک کنید. بنابراین، وقت آن است که نسبت به کیفیت آب خود حساس باشید و اقداماتی مؤثر برای بهبود آن انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیش تر با ما تماس بگیرید!
