انواع فیلترهای صنعتی مورد استفاده در صنایع غذایی و آشامیدنی
فیلترهای صنعتی موجود در صنایع غذایی و آشامیدنی انواع متفاوتی دارند. می‌توانید این فیلتر تصفیه را با توجه به نوع ماده سیال، نوع و درصد ناخالصی و مقدار درجه خلوص (میکرون ریتینگ)، شرایط فناوری مانند دما، فشار و خورندگی سیال انتخاب کنید. فیلترهای مورد استفاده در صنایع غذایی و آشامیدنی شامل موارد زیر است:
- بگ فیلتر
- کارتریج فیلتر
- پلیتد فیلتر
- سینترد فیلتر
- داست کالکتور
- فیلترهای اتوماتیک
- فیلتر برنولی جهت خنک کردن سیستم
- پری فیلترها
- فیلتر هوا
- فیلتر اولپا
فیلتراسیون صنعتی برای تولید فرآورده های لبنی
یکی از اصلی ترین بخش‌های صنایع غذایی که فیلتراسیون نقش مهمی را در آن ایفا می‌کند، کارخانه‌هایی هستند که در آن‌ها محصولات لبنی تولید می‌شود. فیلتراسیون نه تنها در بخش تولید بلکه در کیفیت فرآورده‌های لبنی اهمیت بسیار زیادی دارد. با استفاده از این فیلترها می‌توان به کیفیت مطلوب محصولات لبنی دست پیدا کرد و احتمال آلودگی آن‌ها را کاهش داد. از طریق فیلترهای هوای مناسب و هوای فیلتر شده می‌توان ریسک تولید محصولات آلوده را به حداقل رساند و ماندگاری محصولات لبنی را افزایش داد.
استفاده از فیلترهای باکیفیت به تولید کنندگان محصولات لبنی کمک می‌کنند. تا از طریق فیلتراسیون، خطر آلودگی محصولات کم‌تر شده و تولید آن‌ها طبق استانداردهای سازمان غذا و دارو انجام شود. آلاینده‌هایی که در هوا وجود دارند مانند قارچ‌ها و باکتری‌های مضر، روی محصولات لبنی مانند شیر و شیر خشک، پنیر، ماست، بستنی و حتی کره نیز تاثیر منفی دارند. این نکته را در نظر بگیرید که باید به تاثیر این آلاینده‌ها روی شیر خشک، بیشتر توجه شود.
آلاینده ها در فرآوری لبنیات
آلاینده‌های موجود در هوا حدود 0.6 میکرون است و برای فیلتر کردن چنین آلاینده‌هایی باید از فیلتراسیون پیشرفته‌تری استفاده کرد. حتی با استفاده از فرآیند clean، منافذ یا مناطق باز می‌توانند منبع ورود آلودگی‌ها باشند و با محصولات تماس پیدا کنند. از این رو هر کدام از فرآیند فیلتراسیون باید مطابق ایمنی مواد غذایی باشند و همچنین تطابق آن‌ها با فرآیند cleaning نیز اهمیت زیادی دارد. منابع آلاینده‌ها در فرآوری لبنیات در زیر آورده شده است:
- باکتری اشریشیا کلای
- انتروباکتر سازاکی (نوعی ضد عفونی کننده)
- انواع باکتری‌ها
- ترکیبات آلی فرار
- مواد تشکیل دهنده محصولات (آن‌هایی که ایجاد آلودگی کنند)
- ازنو یا ابرهای میکروبی
با توجه به این‌که میزان منابع آلوده کننده محصولات لبنی بالاست، به همین دلیل نیز تولید کننده‌های فرآورده‌های لبنی می‌بایست مقررات و الزامات مربوط به استانداردهای صنایع غذا و دارو را رعایت کنند. برای کنترل آلودگی می‌بایست به کنترل کیفی هوا، نرخ تغییر هوا و تغییر رطوبت و دما در اتاق تمیز توجه ویژه‌ای شود چرا که این موارد نقش بسزایی در جلوگیری از آلودگی دارند.
تمامی دستگاه‌های تولید محصولات لبنی از جمله سیستم خشک کن بستر سیال، خطوط پرکن اسپتیک، خطوط اسلایسینگ، مچورینگ و تمامی خطوط مربوط به تولید باید به فیلترهای باکیفیت و کارآمد مجهز باشند.
با این‌کار هیچ لطمه‌ای به سلامت مواد لبنی وارد نمی‌شود، اعتبار برند زیر سوال نمی‌رود و از این طریق مشتریان همیشه از خرید راضی خواهند بود. این نکته را هم در نظر بگیرید که کیفیت و کارآمدی سیستم فیلتراسیون اهمیت زیادی دارد و در صورتی که به آن بی‌توجهی شود، ضررهای مالی را به دنبال دارد.
فرآیند فیلتراسیون شیر
روش‌های زیادی برای فیلتراسیون شیر وجود دارد و همگی آن‌ها برای جداسازی مواد از هم به کار می‌روند. در فرآیند فیلترسازی شیر می‌بایست ذرات ناخالص از شیر جدا شوند. به طور کلی چهار فرآیند مختلف برای فیلتراسیون شیر وجود دارد که به شرح زیر است:
- فیلتراسیون به روش اسمز معکوس: در طی این روش محکم‌ترین غشای ممکن در جداسازی و فیلتربندی ایجاد می‌شود، به این معنی که این غشا به قدری محکم است که فقط آب می‌تواند از آن عبور کند، در حالی که تمام ذرات معلق و محلول در آن از بین می‌روند.
- فیلتراسیون نانو: در این روش طیف زیادی از مواد محلول در شیر از آن جدا می‌شوند و فقط مایعات و یون‌های یک ظرفیتی لازم می‌توانند از آن عبور کنند.
- اولترا فیلتراسیون: در این روش شیر بدون چربی که به آن خوراک می‌گویند را به دو جریان مختلف جدا می‌کنند که این‌کار باعث می‌شود، آب، نمک‌ها، لاکتوز و اسیدها از غشا در هر دو جهت عبور کنند. این در حالی است که پروتئین‌ها کاملا حفظ شده و غلیظ می‌شوند.
- میکروفیلتراسیون: در این فرآیند از بازترین نوع غشا استفاده می‌کنند. این غشا برای از بین بردن هاگ، باکتری‌ها، تکه‌های چربی از مایع و برای تقسیم شیر بدون چربی به کار می‌رود.
برای فیلتر کردن شیر در مزرعه از فیلتراسیون مکانیکی استفاده می‌شود که ذرات جامد شیر خام را از آن جدا می‌کنند که این ذرات شامل کود، خاک، کاه، مو، حشرات و لخته‌ها است که باید قبل از رسیدن شیر به مخزن شیر عمده انجام شود.
معیارهای انتخاب فیلتر صنایع غذایی چیست؟
انتخاب بهترین تجهیزات فیلتراسیون برای تضمین کیفیت محصولات اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که مواد مایع مانند محصولات لبنی باید به سطح مطلوبی از کیفیت و قوام دست پیدا کنند. در غیر این صورت، اعتبار برند کاملا زیر سوال می‌رود. واحدهای فیلتر هوا بهتر است طبق موارد زیر انتخاب شوند:
- سطح مورد نیاز
- طبقه بندی فیلتر
- هزینه مناسب
- کارایی پایدار
- قابلیت ذخیره گرد و غبار در اختلاف فشار کم
نکات مهم مربوط به طراحی سیستم فیلتراسیون نیز در زیر آمده است که باید به آن‌ها توجه فرمایید:
- یکنواخت بودن جریان هوا در سطح فیلتر
- استفاده از پری فیلتر قبل از فیلتر اصلی جهت طول عمر بیشتر
- نصب فشار سنج جهت تعیین افت فشار در سیستم
- عدم استفاده فیلترها بیش از مشخصات معین شده
- عدم بالا رفتن مقاومت نهایی توصیه شده
- عدم نصب دستگاه تمیز کننده هوای الکترواستاتیک در مناطق شرجی
اهمیت فیلتراسیون در صنعت مواد غذایی به خصوص محصولات لبنی
تطابق محصولات صنایع غذایی و لبنی با استانداردهای غذا و دارو اهمیت بسیار زیادی دارد. برای این‌کار می‌بایست محصولات را از آلودگی‌هایی که در مجاورت آن‌ها قرار دارند را حفظ کرد. جهت زدودن باکتری‌ها و ذرات آلوده می‌بایست از این سیستم استفاده کرد.
آلاینده‌های محصولات لبنی شامل باکتری اشریشیا کلای، ابر میکروبی، انواع باکتری‌ها و ترکیبات آلی فرار است که باید زدوده شوند. فیلتراسیون شیر در میان سایر محصولات لبنی اهمیت بسیار بالایی دارد و به روش‌هایی از جمله میکروفیلتراسیون، اولترافیلتراسیون، فیلتراسیون اسمز معکوس و نانو انجام می‌گیرد.
هنگام طراحی سیستم فیلتراسیون باید به نصب فشار سنج، یکنواخت بودن جریان هوا در سیستم، عدم استفاده بیش از مشخصات معین شده و همچنین قرار گیری فیلتر قبل از فیلتر اصلی توجه داشت تا به مرور زمان با خرابی سیستم مواجه نشوید.
